بعضی از دردها هستن که تا زمانی که بهشون دچار نشیم، نمی‌دونیم که هستن؛ یکی از اون دردها، درد آرنج دست هست که ما می‌خوایم توی این نوشته، درباره‌ی درمان اون، یعنی درمان درد آرنج صحبت کنیم که به روش‌های مختلفی انجام می‌شه. در واقع، ما می‌خوایم بدونیم که برای درمان درد آرنج چه باید کرد؟ ولی خب، قبل از درمان، باید علت‌های درد آرنج رو هم بدونیم.
عوامل مختلفی می‌تونن باعث درد آرنج بشن؛ مثلاً شاید درد آرنج ما به دلیل یه حادثه و تصادف باشه و یا شاید در طول زمان و به مرور، ایجاد شده باشه و شاید هم این درد داره از جاهای دیگه‌ی بدن (مثل کمر و ستون فقرات) سرچشمه می‌گیره. بنابراین، اگر می‌خواید که دقیق‌تر، علت‌های درد آرنج رو بررسی کنید، پیشنهاد می‌کنم که نوشته‌ای که درباره علت‌های درد آرنج هست رو بخونید. برای همین، ما دیگه در توی این نوشته، از علت‌ها نمی‌گیم و می‌ریم سراغ دردمان درد آرنج دست.
چطور درد آرنج رو تشخص می‌دن؟
قبل از جواب دادن به این سوال که « چگونه درد آرنج رو کم کنیم؟»، بهتر هست که ببینیم چطور درد آرنج رو تشیص می‌دن؟ ببینید؛ در بیش‌تر وقت‌ها، پزشک و درمان‌گر کلینیک‌های فیزیوتراپی، بعد از یه بررسی و معاینه‌ی ساده، می‌تونه علت درد رو تشخیص بده و برای درمان درد آرنج، اقدام‌های لازم رو انجام بده.
ولی خب، گاهی نیاز هست که پزشک، ازتون بخواد که از آرنج دست تون، تصویر اشعه ایکس بکنید تا بتونه تشخیص بده که آیا شما به زائده‌های غیرطبیعی استخوانی و ساییدگی مفصل، دچار هستید یا نه؟ چون گاهی، این تصویرها می‌تونن تکه‌های کوچک استخوان بی‌ثبات مفصل رو نشون بدن. البته برای این کار، خیلی به‌ندرت از سونوگرافی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) استفاده می‌شه.
چگونه درد آرنج رو از بین ببریم؟
خب، حالا که روش تشخیص این بیماری رو دونستیم، باید بریم سراغ درمان دردهای آرنج. همون جور که در عنوان این نوشته هست، این درد رو می‌شه با روش‌های مختلفی درمان کرد که درمان خانگی درد آرنج و درمان درد آرنج بدون جراحی رو هم داریم. حالا ببینیم این روش‌ها چی هستن؟
1- بستن آرنج و استراحت کردن
گاهی وقت‌ها، درد آرنج، انقدر جدی نیست و با چند روز استراحت کردن، درد آرنج دست ما از بین می‌ره. البته در کنار استراحت کردن، باید کاری کنیم که آرنج ما تا جایی که امکان داره، بدون حرکت باشه و بهش فشاری وارد نشه. برای همین، باید در طول استراحت، از آرنج‌بندها و آتل‌های طبی استفاده کنیم.
در واقع، با محدود کردن حرکت آرنج، ما داریم به عضله‌ها و بافت‌ها فرصت می‌دیم تا سریع‌تر خودشون رو ترمیم کنن و البته این کار، باعث تسکین درد و سوزش آرنج هم می‌شه. با بستن آرنج ، وقتی که نیرویی آرنج وارد می‌شه، قبل از این که باعث درد بشه، پراکنده می شه و از بین می‌ره. دقت کنید که آرنج‌بند یا بریس، باید به خوبی، آرنج رو پوشش بده و نباید بیش از اندازه، محکم باشه و مانع گردش خون در دست بشه. البته برای دست‌یابی به نتیجه مطلوب، حتماً با یه فیزیوتراپیست مشورت کنید.
استفاده از بریس و آرنج‌بندهای طبی، به‌ویژه برای بیماری آرنج تنیس و گلف‌بازها پیشنهاد می‌شه؛ ولی خب، استفاده ار آرنج‌بندها برای سندرم تونل کوبیتال و یا رادیال، خیلی مفید نیست و پیشنهاد نمی‌شه.
نکته‌ای رو که ما باید در طول درمان و حتی بعد از درمان در نظر داشته باشیم، اصلاح فعالیت‌ها هست. یعنی یکی از اولین کارهایی که باید برای درمان درد آرنج انجام بدیم، این هست که دیگه اون کارهای تحریک‌کننده‌ی درد آرنج و فعالیت‌هایی که باعث درد آرنج شده‌اند رو انجام ندیم. مثل ورزش سنگین و هل دادن یا کشیدن جسم‌های سنگین تا زمانی که وضع آرنج ما بهتر بشه.
علاوه بر روش معمول بستن آرنج، شما می‌تونید چند روش حرفه‌ای برای بستن آرنج رو در زیر ببینید:
بانداژ به روش لنگر
بانداژ به شیوه صلیبی داخلی
بانداژ به شیوه صلیبی جانبی
بانداژ به روش خط مستقیم
بانداژ آرنج برای حمایت کامل
2- سرما/گرما درمانی
این روش هم معمولاً در 72 ساعت اول بعد از آسیب‌دیدگی پیشنهاد می‌شه رو روش مناسبی برای درمان فوری هست. از این روش همراه با بستن آرنج و استراحت کردن، برای موردهایی مثل رگ به رگ شدن و کشیدگی آرنج و یا آسیب‌هایی که باعث التهاب در آرنج دست می‌شن، پیشنهاد می‌شه.
توی این روش، درمان با یخ باید به مدت ۲۰ دقیقه هر ۲ ساعت یک‌بار در طول ۷۲ ساعت بعد از آسیب استفاده بشه. یخ درمانی کمک می‌کند تا جریان خون ناحیه آسیب‌دیده کم بشه و در نتیجه، التهاب و ورم اون ناحیه، از بین بره؛ ولی گرما درمانی باعث می‌شه که جریان خون در بخش آسیب‌دیده افزایش پیدا کنه. افزایش جریان خون باعث می‌شه که مواد مغذی و اکسیژن بیش‌تری به بافت آسیب‌دیده برسه و مواد زائد هم با سرعت بیش‌تری دفع بشه. درنتیجه بافت آسیب‌دیده، با سرعت بیش‌تری ترمیم می‌شه.
برای گرما درمانی، شما می‌تونید از کیسه‌ها و پدهای حرارتی قابل شارژ (از داروخانه‌ها و فروشگاه‌های لوازم ورزشی بخرید) و یا از یک بطری آب گرم استفاده کنید. البته برای این که به پوست شما آسیبی وارد نشه، اون رو به طور مستقیم روی آرنج خودتون قرار ندید.
3- کار درمانی
اگر دقت کرده باشید، در بالا گفتیم که کاری که ما باید حتی بعد از درمان بکنیم، اصلاح فعالیت‌ها هست. یعنی یکی از اولین کارهایی که باید انجام بدیم، این هست که دیگه اون فعالیت‌هایی که باعث درد آرنج شده‌اند رو انجام ندیم. بعضی وقت‌ها هست که علت درد آرنج ما، به خاطر کار و شغل مون هست. یعنی فعالیت‌هایی که در کار مون انجام می‌دیم. توی این مورد، کار درمانی و بررسی کارپژوهی (ارگونومی) محل کار بیمار در بسیاری از موردها مفید هست. بنابراین، بررسی کنید که آیا درد آرنج دست شما، به خاطر کار تون هست یا نه؟
4- ماساژ درمانی
ماساژ دادن و مالیدن ناحیه‌ای که درد داره، همیشه باعث بهبود می‌شه؛ چون ماساژ دادن باعث افزایش گردش خون در اون ناحیه می‌شه و در نتیجه، آرامش‌بخش هست. البته در کلینیک‌های فیزیوتراپی، ماساژ درمانی رو به طور حرفه‌ای‌تر و با دستگاه‌های پیشرفته براتون انجام می‌دن که باعث درمان سریع‌تر درد آرنج شما می‌شه.
اگر می خواید خودتون انجام بدید، جایی از آرنج رو که درد داره، به آرامی ماساژ بدید. البته ماساژ دادن معمولاً برای زمانی هست که التهاب و ورم آرنج، فروکش کرده باشه. بعد از ماساژ دادن هم می‌تونید حرکت‌های کششی رو شروع کنید تا عضله‌ها رو تقویت کنید که در بخش بعدی، اون‌ها رو گفته‌ایم. البته همیشه با حرکت‌های آرام شروع کنید تا قدرت تحمل شما زیاد بشه.
5- تمرین‌درمانی برای آرنج
یکی دیگه از روش‌هایی که برای درمان درد آرنج، پیشنهاد می‌شه، تمرین‌درمانی هست که افزایش توان‌بخشی افراد آسیب‌دیده می‌شه. البته این روش، بعد از این پیشنهاد می‌شه که ورم و التهاب آرنج، رفع شده باشه و به شرطی این روش رو انجام داد که باعث ایجاد درد نشه. بنابراین، هر وقت که درد آرنج رو احساس کردید، تمرین متوقف کنید؛ ولی خب، احساس کشیدگی ملایم در بازو، طبیعی هست. هر حرکت کششی رو به مدت ۱۰ ثانیه انجام بدید و ۱۰ بار هر حرکت رو ۳ تا ۵ نوبت در روز تکرار کنید. در زیر، چند تا از روش برای تمرین‌های کششی رو با هم مرور کنیم:
خم و صاف کردن آرنج
چرخش ساعد
کشش آرنج
البته ما می‌تونیم با روش‌های زیر هم، عضله‌های آرنج مون رو تقویت کنیم:
تقویت استاتیک عضله دو سر بازو
تقویت استاتیک پشت بازو
مقاومت با کمک باندکشی به سمت خارج
مقاومت با کمک باند کشی به سمت داخل
مقاومت با کمک باندکشی برای تقویت جلو بازو
مقاومت با کمک باندکشی برای تقویت عضله سه سر
6- طب سوزنی یا سوزن‌خشک
یکی از روش‌های فیزیوتراپی که خیلی می‌تونه به بهبود درد آرنج شما کمک کنه، سوزن‌خشک یا طب سوزنی (Dry Needling) هست که شاید بشه اون رو «درمان درد آرنج با طب سنتی» نام گذاشت. البته بعضی‌ها درباره‌ی تاثیر این روش بر روی دردها، شک دارن؛ ولی اثر درمانی سوزن‌خشک یا طب سوزنی برای تسکین دردها ثابت شده هست و یکی از روش‌های علمی به شمار می‌ره و وسایل جدید و مخصوص به خودش رو هم داره.
از این روش، برای تسکین و آرامش دادن به مفصل آرنج در موردهایی مثل التهاب آرنج، ورم مفصل آرنج، آرنج تنیس‌بازها و… استفاده می‌شه.
7- الکتروتراپی / الکترو درمانی (برق‌درمانی)
یکی دیگه از روش‌هایی که توی فیزیوتراپی برای درمان درد آرنج استفاده می‌شه، الکتروتراپی یا الکترو درمانی هست. توی این روش، برای بهبود درد آرنج، از پالس‌های الکتریکی استفاده می‌شه تا تارهای عصبی گروه C رو تحریک کنه و درد رو تسکین بده. البته این کار، با جریان ملایم برق انجام می‌شه و هرگز چیز نگران‌کننده‌ای نیست. الکترودها یا دستگاه مخصوص الکترو درمانی، نزدیک جایی که درد می‌کنه، قرار داده می‌شه و با تحریک کردن عصب اون ناحیه، سیگنال‌هایی رو به مغز می‌فرسته تا مسکن‌های طبیعی بدن (به نام اندورفین) ترشح بشن و در نتیجه، درد اون جا، کاهش پیدا می‌کنه.
8- شاک ویو تراپی (Shockwave Therapy)
شاک‌ویوتراپی (ESWT) هم یکی دیگه از روش‌های فیزیوتراپی هست که توی این روش، موج‌های صوتی رو بعد از گذر از پوست دست، به بافت‌های آرنج می‌فرستیم و این کار، باعث ایجاد «میکرو تروما» می‌شه و در نتیجه، فرایند طبیعی ترمیم بدن، آغاز می‌شه. توی بیش‌تر اختلال‌های مربوط به تاندون‌های آرنج و توی موردهایی که روش‌های قبلی، توی بهبود درد آرنج، موفق نبوده‌اند، از روش شاک‌ویوتراپی استفاده می‌شه.
البته تعداد جلسه‌های مورد نیاز برای درمان درد آرنج در این روش، به شدت درد آرنج شما بستگی داره. گاهی برای تسکین درد، در مدت استفاده از شاک‌ویوتراپی، محل درد با دارو بی‌حس می‌شه. البته این روش، اثرهای جانبی جزئی (مانند کبودی و قرمزی پوست ناحیه‌ی درد) رو ایجاد می‌کنه؛ ولی ایمنی این روش، مورد تایید موسسه‌ی ملی سلامت و ارتقا بهداشت هست.
9- استفاده کردن از داروها
برای کمک به درمان درد آرنج که می‌تونه دلیل‌های گوناگونی داشته باشه، از داروهایی هم می‌شه استفاده کرد که اون داروها، بیش‌تر به عنوان یه مسکن و ضدالتهاب و ضد تورم آرنج دست. استفاده می‌شن. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و کرم‌های موضعی، می‌تونن دردهای خفیف و متوسط آرنج رو آروم کنن و تسکین بدن. در واقع، این داروها، اثر آرام‌بخشی در رباط‌ها و عضله‌ها دارن و کمک می‌کنن که درد اون‌ها، فروکش کنه.
10- تزریق استروئیدها
اگر شما به درد شدید آرنج، دچار هستید و حتی بعد از هفته، هنوز خوب نشده‌اید، شاید پزشک شما تشخیص بده که داروی استروئیدی (مثل کورتون و گاهی هم لیدوکائین) رو به شما تزریق کنه. استروئیدها، داروهای ضدالتهاب بسیار مؤثری هستن که در کنار عوارض جانبی کمی که دارن، می‌تونن درد و التهاب آرنج رو کاهش بدن.
11- جراحی برای درمان درد آرنج
در روش آخر و در موردهای شدیدتر، به جراحی می‌رسیم. یعنی اگر روش‌های قبلی، برای درد ما مفید نبود، باید حتماً آرنج مون رو جراحی کنیم. معمولاً از این روش برای بیماری‌های پارگی خلفی عضله دو سر، آرنج تنیس‌بازان (اپی کندیلیت جانبی)، پارگی تاندون عضله دوسر باز در ناحیه آرنج و آرتروز آرنج استفاده می‌شه.
پاسخ دهید